Józef Bohdan Oczapowski
Władza i państwo

Wybór pism związanego ze środowiskami konserwatywnymi prawnika, który rozważał m.in. zagadnienia władzy politycznej, konstytucji i ustroju państwa. Analizował on popularne w XIX wieku teorie i ideologie prawne i polityczne, stanowiące ważny element ewolucji myślenia o państwie, polityce i prawie, przynoszącej zdaniem jej konserwatywnych krytyków niebezpieczne skutki. Zapoznanie się z dyskusjami, jakie toczono na ten temat w dziewiętnastym stuleciu – czemu może służyć lektura tekstów Oczapowskiego – pozwala lepiej zrozumieć późniejszy wzrost popularności idei autorytarnych i totalitarnych, lekceważących próby pogodzenia wolności i ładu, kładących nacisk na siłowe forsowanie projektów ideologicznych, często o zbrodniczym charakterze.

Wstęp: prof. Bogdan Szlachta
Współwydawca: Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ
462 strony, twarda oprawa



Józef Bohdan Oczapowski (1840-1895) - Urodził się 19.03.1840 r. w Marymoncie (ob. dzielnica Warszawy) jako syn Michała i Michaliny ze Stubielewiczów. W 1857 r. rozpoczął studia na Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie , przerwał je i podjął studia prawnicze na Uniwersytecie w Berlinie, a następnie jako wolny słuchacz na Uniwersytecie w Tybindze. W 1863 r. złożył egzamin doktorski na Uniwersytecie w Heidelbergu. W 1865 r mianowany został adiunktem Wydziału Prawa i Administracji Szkoły Głównej Warszawskiej i tam do 1869 r. wykładał skarbowość i ustawodawstwo skarbowe. Ze względu na wadę wymowy i brak umiejętności w przekazywaniu wiedzy studentom, zmuszony został do przerwania pracy nauczyciela akademickiego. W 1870 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego nauki administracji i encyklopedii umiejętności politycznych Wydziału Prawnego UJ. Współpracował z kilkoma czasopismami naukowymi m.in. „Biblioteka Umiejętności Prawnych” i „Biblioteką Warszawską”. Związał się też ze środowiskiem krakowskich “stańczyków”. Działalność naukową poświęcił przede wszystkim zagadnieniom z zakresu ekonomii, skarbowości, prawa i polityki. Jego twórczość naukowa nawiązywała do nurtu pozytywistycznego o odcieniu konserwatywnym. Pozostawał pod silnym wpływem współczesnej niemieckiej nauki prawa reprezentowanej przez m. in. H. K. Raua i R. Mohla. Wydana w 1882 r. praca pt. Policyści zeszłego wieku i nowożytna nauka administracji, przyczynki do tej nauki, uważana jest za najobszerniejsze i najgruntowniejsze opracowanie dziejów nauki o policji XVIII w. stanowiącej punkt wyjścia dla rozwoju nowożytnej nauki administracji. Pod koniec życia pisywał obszerne sprawozdania dla niemieckich i francuskich czasopism naukowych przedstawiające polskie prace z dziedziny ekonomii politycznej. Zmarł 1.09.1895 r. w Warszawie. Autor wielu prac naukowych: Zarysy skarbowości ludów starożytnych (1866), Celniejsi pisarze umiejętności skarbowej (1868), Ogólne i szczególne źródła fizjologii politycznej, czyli nauka o naturze państwa (1871), Układ i metoda prawa politycznego i polityki ustroju (1873), Władze i układ państwa, zarysy polityki i porównawczego Prawa Konstytucyjnego (1875-77), Rzecz o rozchodach państwa( 1871).