Wojciech Dzieduszycki
Wybór pism

Wybór pism jednego z najciekawszych galicyjskich myślicieli konserwatywnych, związanego ze środowiskiem Podolaków. W tomie znalazły się jego rozważania na temat m.in. konserwatyzmu, socjalizmu i komunizmu, odrodzenia i reformacji, powstania styczniowego. Przedstawione są także opinie Dzieduszyckiego w sprawie polityki polskiej w monarchii habsburskiej, a także analizy stanu, w jakim znajdowały się na przełomie XIX i XX w. Austro-Węgry. Konserwatywny myśliciel ukazywał na tym tle kryzys parlamentaryzmu, wskazując na jego przejawy także w innych państwach. Wybór uwzględnia również artykuły Dzieduszyckiego o polityce rosyjskiej, niemieckiej i francuskiej. W swym pisarstwie politycznym łączył on analizę aktualnie toczących się wydarzeń z gruntowną refleksją nad korzeniami tendencji, które do nich doprowadziły i z prognozami przyszłości. Był bowiem jednym z najbardziej wszechstronnie ujmujących rzeczywistość polskich myślicieli okresu, w którym pisanie o polityce wykraczało znacznie poza bieżącą perspektywę.

ISBN 978-83-64753-49-7

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego



Wojciech Dzieduszycki (1848-1909) - Wojciech Dzieduszycki (1848-1909), filozof, polityk i myśliciel konserwatywny. Urodził się 13 lipca 1848 r., studiował prawo i filozofię na Uniwersytecie Wiedeńskim. Stopień doktora filozofii otrzymał w 1871 roku, zaś prawo ukończył rok później. Po studiach wrócił do rodzinnych majątków na Podolu. Aktywnie uczestniczył w życiu publicznym, szybko zyskując sławę jednej z najbarwniejszych postaci w Polsce tej epoki (mówiono o nim, iż jest polskim Oskarem Wilde). Brał udział w pracach Towarzystwa Gospodarczego we Lwowie oraz Rad Powiatowych w Stanisławowie i Tłumaczu. W 1876 r. zasiadł w Sejmie Krajowym we Lwowie, stając się jednym z czołowych reprezentantów nurtu konserwatywnego, tzw. środowiska „Podolaków”. W latach 1879-1885 i 1895-1909 był posłem w wiedeńskiej Radzie Państwa, odgrywając doniosłą rolę w funkcjonowaniu Koła Polskiego (był m.in. jego wiceprezesem 1900-04 i 1907-09 oraz prezesem 1904-06). Ceniony przez cesarza Franciszka Józefa I, który mianował go tajnym radcą dworu w 1898 r., pełnił funkcję ministra dla Galicji w latach 1906-1907, a w 1907 r. odznaczony został Orderem Żelaznej Korony I klasy. Ostatnie lata życia spędził w Wiedniu. Mimo zaangażowania w życie polityczne wiele pisał, dowodząc niepospolitej wszechstronności: pozostawił po sobie powieści (m.in. Święty Ptak, Aurelian), dramaty (np. Bohdan Chmielnicki), tłumaczenia Sofoklesa i Szekspira, prace z dziedziny historii sztuki (Historia malarstwa we Włoszech, 1892), historii kultury (Ateny, 1878), filozofii i myśli politycznej (Rozstrząsania filozoficzne o podstawach pewności ludzkiej, 1893; Historia filozofii, 1894; Mesjanizm polski a prawda dziejów, 1902; Dokąd nam iść wypada?, 1910). Zaangażowany był także w prace instytucji kulturalnych i społecznych Galicji. Wykładał na Uniwersytecie we Lwowie, gdzie uzyskał tytuł docenta historii filozofii, etyki i estetyki (1894), zaś w 1896 r. został profesorem nadzwyczajnym estetyki. Jego wykłady i odczyty publiczne cieszyły się wielką popularnością. Zmarł w Wiedniu 23 marca 1909 r. Ośrodek Myśli Politycznej wydał w Bibliotece Klasyki Polskiej Myśli Politycznej dwa klasyczne dzieła Dzieduszyckiego "Dokąd nam iść wypada?" (1910) i "Mesjanizm polski a prawda dziejów" (1902).