Adam Plichta
Wolność i polityka. Myśl społeczno-polityczna Mirosława Dzielskiego
Monografia o myśli społeczno-politycznej czołowej postaci opozycyjnych środowisk liberalnych i konserwatywnych lat 70-tych i 80-tych. Autor ukazuje jej fundamenty i źródła inspiracji. Prezentuje metodę badawczą Mirosława Dzielskiego, formułowaną przez niego koncepcję wolności, jego rozważania o znaczeniu, funkcjach i celach religii oraz roli Kościoła katolickiego i katolickiej nauce społecznej. Przedstawia refleksję krakowskiego filozofa o sprawach społecznych i kwestiach gospodarczych. Analizuje jego uwagi o państwie i prawie, polityce międzynarodowej i działalności opozycyjnej, w tym głośną koncepcję kompromisu z władzą peerelowską. To wszechstronna interpretacja idei, koncepcji i obserwacji myśliciela, którego dorobek warto poznać i poddać rozwadze, aby lepiej zrozumieć dylematy, z jakimi mierzyła się polska myśl polityczna u schyłku PRL-u i w początkach III RP.
Spis treści Wstęp . . . . 7 1. Wprowadzenie . . . . 19 1.1. Pojęcie liberalizmu . . . 19 1.2. Polska myśl liberalna – zarys historii . . . . . 37 1.3. Inspiracja doktrynami liberalnymi . . . . 54 1.3.1. Alexis de Tocqueville i John Stuart Mill . . . 55 1.3.2. Lord Acton i Michael Novak . . . . 60 1.3.3. Friedrich August von Hayek i Karl Raimund Popper . . . . 63 2. Fundamenty myśli . . . . 69 2.1. Uwagi wstępne . . . . 69 2.1.1. Metoda badawcza Dzielskiego . . . . . 71 2.1.2. Inspiracje: filozofia nauk przyrodniczych, ontologia, epistemologia, antropologia . . . 78 2.2. Znaczenie, funkcje i cele religii . . . . 100 2.2.1. Determinanty i warunki religijności. Opozycja religia-ideologia . . . . . 100 2.2.2. Instytucjonalizacja i konfesyjność wiary. Kształt „polskiej metafizyki” 107 2.2.3. Rola Kościoła katolickiego i spory o katolicką naukę społeczną . . . . . 113 2.3. Koncepcja wolności . . . . 138 2.3.1. Uwagi wstępne. Kwestia godności . . . . . 138 2.3.2. Wolność egzystencjalna i metafizyczna a wolność negatywna . . . . 143 3. Społeczeństwo i gospodarka . . . 153 3.1. Wokół spraw społecznych . . . 153 3.1.1. Typy ładu społecznego . . . . . 153 3.1.2. Modele opisu społeczeństwa PRL-u . . . . 166 3.1.3. O „rewolucji ducha” . . . . . 174 3.1.4. Awangarda społeczeństwa – „entreprenerzy” . . . 186 3.2. Kwestie gospodarcze . . . . . 203 3.2.1. Kapitalizm . . . . . 203 3.2.1.1. Bonum commune . . . . . 205 3.2.1.2. Moralny wymiar kapitalizmu . . . . 208 3.2.2. Etyczny wymiar pracy . . . . 214 3.2.2.1. Diagnoza . . . . . 215 3.2.2.2. Szeroka kategoria motywacji . . . . . 218 3.2.2.3. Kierunek zmian . . . . . 222 3.2.3. Propozycje w sferze gospodarki . . . . 224 3.2.3.1. Własność prywatna . . . . 225 3.2.3.2. Urynkowienie . . . . 233 4. Sprawy polityki . . . . 247 4.1. Tradycje ideowe i metoda politycznego myślenia 247 4.2. Państwo i prawo . . . . . 272 4.3. Działalność opozycyjna . . . . . 308 4.3.1. Metoda i cel działań opozycyjnych . 308 4.3.2. Projekt „historycznego kompromisu” . . . . 328 4.4. Polityka międzynarodowa . . . 336 4.4.1. Perspektywa cywilizacyjna . . . . . 336 4.4.2. Wokół spraw geopolitycznych . . . . . 343 Zakończenie . . . . . 357 Bibliografia . . . . . 369 Literatura, prasa, artykuły, monografie, prace zbiorowe . . . 369 Akty normatywne, orzecznictwo, dokumenty . . . . . 387 Indeks osób . . . . 391 408 stron, miękka oprawa, ISBN 978-83-66112-14-8 Publikacja została dofinansowana przez Państwową Wyższą Szkołę Zawodową im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu Adam Plichta - Adam Plichta (ur. 1988), adwokat, pracownik na Wydziale Nauk Społecznych i Humanistycznych PWSZ im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu, komisarz wyborczy. Prelegent na konferencjach naukowych i autor tekstów z zakresu doktryn prawnych i politycznych oraz teorii i filozofii prawa. Prowadzi kancelarię adwokacką PLICHTA-LEGAL. Jest pasjonatem gór oraz muzyki chóralnej. OMP wydał jego książkę „Wolność i polityka. Myśl społeczno-polityczna Mirosława Dzielskiego”. |