Zabierając głos w dyskusji nad największymi błędami w historii Polski, jako kolejny już dyskutant, staję w obliczu niebezpieczeństwa powtarzania pewnych myśli, czy wskazań tych momentów dziejowych, które narzucają się jako istotne punkty zwrotne w naszych dziejach, oceniane negatywnie i postrzegane, jako źródła przyszłych nieszczęść. Rozmawiamy wszak wciąż o tej samej historii naszego kraju, w której sprowadzenie Krzyżaków do Polskie przez Konrada Mazowieckiego i cała późniejsza „kariera Prus”, tak fatalnie tolerowana przez Polskę, mającą kilkakrotnie okazję zlikwidować ten problem jako kwestię polityczną, jest trudna do niezauważenia i niewskazania, jako istotny element poszukiwanej „listy błędów”. Muszą się na niej znaleźć także omawiane już, niepotrzebnie prowokowane polityką dynastyczną Zygmunta III Wazy wojny szwedzkie, zmarnowana przez tegoż króla szansa objęcia cywilizacyjnymi wpływami polskimi Moskwy, forsowanie Unii Brzeskiej – a przez to popchnięcie prawosławnych mieszkańców Rzeczyposplitej w ramiona moskiewskie, nieumiejętność, a może niemożność w realiach XVII w. rozwiązania problemu kozaczyzny, liczne błędy „taktyczne” w kolejnych powstaniach ze szczególną ich kumulacja w powstaniu listopadowym itd. (więcej…)
Ozanczone wpisy ‘przełomowe wydarzenia dziejów Polski’
Wpisy :
Radosław Żurawski vel Grajewski, “Największe błędy w historii Polski”
21 listopada 2011Piotr Koryś, “Największe błędy w historii gospodarczej Polski”
17 października 2011
Port handlowy w Gdyni
Kontynuujemy rozważania na temat największych błędów politycznych w dziejach Polski. Tym razem prezentujemy uwagi dr Piotra Korysia (Uniwersytet Warszawski), którego poprosiliśmy o podanie przykładów największych błędów i zaniechań gospodarczych, jakie się w minionych stuleciach przytrafiły Polakom. Ich związek z polityką jest oczywisty – miały one przyczyny m.in. polityczne właśnie i również takie skutki. Oczywiste, choć jednak niekiedy lekceważone założenie, że siła gospodarcza wzmacnia siłę polityczną – i vice versa – warte jest niezmiennego podkreślania, także wtedy, gdy z błędów przeszłości można wyciągnąć naukę na “teraz”.
Zasadnicze błędy popełnione w polskiej historii wg prof. Zdzisława Krasnodębskiego
21 sierpnia 2011
Józef Beck przemawia w Sejmie 5 V 1939
Rzeczpospolita sama stworzyła swojego grabarza – Prusy. Błędem ostatecznym były traktaty welawsko-bydgoskie uwalniające panujących w Prusach Książęcych z zależności lennej. Przedtem Rzeczpospolita niepotrzebnie zgodziła się w 1563 roku na dopuszczenie do lenna w Prusach brandenburskiej linii Hohenzollernów. Zamiast tego powinna dążyć do ich stopniowej inkorporacji.
Krzysztof Kawalec o największych błędach politycznych Polaków
13 sierpnia 2011
Pytanie o fatalne decyzje jest trudne, gdyż znaczna ich część była pochodną rozmaitych ułomności strukturalnych, a decyzyjne przyczyny tych ostatnich nie zawsze można jednoznacznie wskazać. Dotyczy to w szczególności: 1) niewykształcenia się silnego ośrodka władzy centralnej (dworu lub parlamentu) w miejsce paraliżujących się nawzajem struktur. Tymczasem u nas trwały okazał się właśnie stan swego rodzaju pata; z czasem wzmocnionego gwarancją instytucjonalną w postaci liberum veto. (więcej…)
Przemysław Żurawski vel Grajewski, “Największe błędy w historii Polski”
4 sierpnia 2011
Kolejnym uczestnikiem ankiety Ośrodka Myśli Politycznej poświęconej największym błędom politycznym w dziejach Polski jest dr Przemysław Żurawski vel Grajewski, autor wydanych przez OMP książek “Geopolityka-siła-wola” i “Polityka Unii Europejskiej wobec Rosji a interesy Polski 1991-2004″. Jego uwagi obejmują wydarzenia od wieku XIII po wiek XXI. Inspirują one do szukania odpowiedzi na fundamentalne pytanie o przyczyny popełnianych w różnych okolicznościach, ale swą naturą do siebie niekiedy podobnych błędów polskiej myśli i praktyki politycznej: czy powtarzanie się niektórych z nich świadczy o trwalej niezdolności do prowadzenia polityki dobrze obmyślanej i sprawnie zrealizowanej, czy jest jedynie nieuchronnym w dziejach wspólnoty politycznej o tak długiej historii przejawem czasowych jej kryzysów, po których musi zawsze nastąpić odrodzenie. (więcej…)
Od Krzyżaków do Białych – Mateusz Szpytma o błędnych decyzjach z dziejów Polski
27 lipca 2011
Kolejnym historykiem, który wziął udział w ankiecie OMP dotyczącej przełomowych wydarzeń w dziejach Polski – a zwłaszcza błędnych decyzji, które negatywnie zaważyły na jej losach – jest Mateusz Szpytma z krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. W konwencji znanej z poprzednich głosów – zakładany jest pełen subiektywizm ocen i konieczność wyboru nielicznych z wielu wartych rozważenia wydarzeń – zwraca on uwagę m.in. na niekiedy niezbyt fortunne zawieranie bądź odrzucanie sojuszy przez polskich przywódców politycznych, a także na zaniechania całej klasy politycznej (by posłużyć się współczesnym określeniem) – zarówno gdy trzeba było walczyć, jak i gdy należało reformować kraj, aby walki uniknąć albo zwiększyć swoje w niej szanse.
Największe błędy ustrojowe II i III RP – wskazuje Kazimierz Michał Ujazdowski
26 lipca 2011
W ankiecie Ośrodka Myśli Politycznej, w której poprosiliśmy o wytypowanie szczególnie doniosłych, przełomowych wydarzeń z dziejów Polski, zwłaszcza tych, które negatywnie zaważyły na jej losach, dr Kazimierz Michał Ujazdowski wskazuje na dwie decyzje ustrojowe z początków II i III RP, o bardzo szkodliwych jego zdaniem skutkach. Nawiązuje tym samym do jednej z największych dyskusji toczonych przez polskich myślicieli różnych epok, spierających się, czy to właśnie źle zaprojektowany ustrój przesądzał o słabościach Rzeczpospolitej w różnych okresach jej historii. Warto sięgać do głosów w niej wypowiadanych i kontynuować ją w odniesieniu do rozwiązań wprowadzonych w życie po 1989 r.
Przełomowe wydarzenia dziejów Polski – wskazuje prof. Tomasz Gąsowski
15 lipca 2011
Marcello Bacciarelli, "Hołd pruski"
Prezentujemy kolejne wyniki sondy, w której poprosiliśmy współpracujących z Ośrodkiem Myśli Politycznej naukowców i publicystów o wskazanie tych decyzji z dziejów politycznych Polski, które szczególnie zaważyły na jej losach, a były tylko jedną z możliwych do wybrania opcji. Niektóre z nich są doskonale znane, o innych pamiętają już tylko badacze i pasjonaci historii. Ich wybór jest subiektywny i nie ma na celu stworzenia żadnego kanonu ‘przełomowych wydarzeń’, ani napisania historii alternatywnej. Przypominając je, chcemy przede wszystkim zachęcić do analizy i rozważania polskich dziejów politycznych, są one bowiem niezwykle ciekawe i inspirujące, o czym coraz częściej zdajemy się zapominać. Jesienią wiele spośród wskazanych w sondzie ich wątków będzie przedmiotem dyskusji na zorganizowanych przez OMP konferencjach, do udziału w których zaprosimy Państwa niedługo po wakacjach. (więcej…)
Zaczęło się pod Ujściem – dr Piotr Naimski o zdradzie narodowej
7 lipca 2011
Jan Matejko, Śluby lwowskie Jana Kazimierza
Ośrodek Myśli Politycznej poprosił czołowych uczonych i publicystów o wskazanie tych spośród przełomowych wydarzeń w historii politycznej Polski, które wskutek popełnionych wówczas błędów szczególnie negatywnie zaważyły na polskich losach. Chcemy aby ich opinie – niekiedy kontrowersyjne i odbiegające od stereotypowych ujęć – były inspiracją do ponownego przemyślenia naszej tradycji, ale także zainspirowały debatę o współczesnej polskiej polityce, poprzez odniesienie do idei i zasad obecnie niesłusznie z niej rugowanych, a niegdyś stanowiących fundament politycznej refleksji Polaków. Dziś prezentujemy głos dr Piotra Naimskiego, który rozważa, kiedy zaczęło się przyzwolenie na zdradę narodową, tak tragicznie ważące na losach Polski ostatnich stuleci. (więcej…)