Jacek Kloczkowski (red.)
Patriotyzm Polaków

Czołowi badacze polskiej myśli politycznej ukazują różne oblicza polskiego patriotyzmu od I RP aż po czasy współczesne, analizując rozważania na jego temat przedstawicieli najważniejszych nurtów ideowych – konserwatystów, endeków, socjalistów i liberałów.

„Polski patriotyzm widziany w krzywym zwierciadle jest spektaklem pełnym pustych gestów i nieznośnie egzaltowanym. Jego zdeklarowani przeciwnicy dostrzegają w nim z kolei ziejące nienawiścią szowinistyczne monstrum. Nawet wielu spośród tych, którzy mówią o nim z sympatią, traktuje go z pewnym pobłażaniem przede wszystkim jako poryw serca. Tymczasem skomplikowane losy Polski sprawiły, że patriotyzm stał się szkołą praktycznego myślenia o polityce. Wszak szczery patriota musiał sobie stawiać pytanie, jak najlepiej służyć ojczyźnie. Rozważał więc lub przyjmował za innymi jej idee ogólne, ale w obliczu wyzwań wewnętrznych i zewnętrznych szukał również konkretnych odpowiedzi jak im sprostać.
Analizując, czym był polski patriotyzm, jak go definiowali myśliciele różnych epok i w jakich konkretnych programach i przedsięwzięciach się przejawiał, dokonujemy zatem zarazem przeglądu kluczowych stanowisk polskiej myśli politycznej. Pomijając bowiem tych nielicznych jej twórców, którzy przyjmowali w swych rozważaniach perspektywę interesu wyłącznie jednostki czy też wybranej klasy społecznej, polscy myśliciele polityczni zgodnie szukali odpowiedzi na pytanie: jak najlepiej zadbać o dobro Polski”. (ze Wstępu)