 |
 
   
Jan Ludwik Popławski
Naród i polityka
Wybór pism najważniejszego – obok Romana Dmowskiego i Zygmunta Balickiego – myśliciela Narodowej Demokracji, który w swoich artykułach tworzył zręby ideologii endeckiej i formułował główne zasady polityczne środowiska, na przełomie XIX i XX wieku odgrywającego kluczową rolę w kształtowaniu polskiej polityki. Popławski definiował, czym jest patriotyzm i jak powinien być przekuwany na praktyczne działania w sytuacji braku niepodległości i w obliczu antypolskiej polityki zaborców. Rozważał kwestię, czym jest naród polski i jak w świadome życie narodowe włączyć dotąd obojętne – a niekiedy wręcz wrogie – w tym względzie masy ludowe. Jego pisma polityczne łączyły funkcję agitatorską – przekonywania do programu, który formułował dla Polski – z analityczną – chłodnej analizy i oceny trendów w polityce międzynarodowej i wewnętrznej, zwłaszcza Rosji i Niemiec, a także procesów społecznych, gospodarczych, kulturowych i politycznych zachodzących wśród Polaków. Czynią one z Popławskiego jednego z najwybitniejszych polskich publicystów swej epoki – epoki, która należała do najbardziej interesujących i twórczych w dziejach polskiej myśli.
Twarda oprawa, 488 stron. Współwydawca: Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ. Spis treści: Piotr Koryś, „Duchowy ojciec nowoczesnej polityki polskiej”. Poglądy i idee Jana Ludwika Popławskiego . . . VII Część I LUD I ODBUDOWA POLSKI Taktyka egoizmu klasowego . . . 3 Kredyt włościański . . . 13 Demokratyzacja zasad . . . 24 Dwie cywilizacje . . . 34 Szlachta i polityka narodowa . . . 43 Sprawa ludowa w zaborze rosyjskim . . . 52 Walka o lud . . . 64 Część II SPRAWA NARODOWA Z tysiąca i jednej nocy . . . 73 Nasza upadłość historyczna . . . 77 Obniżenie ideałów . . . 110 Wielkie i małe idee . . . 116 Organizacja sił narodowych . . . 124 Stosunek do rządu w polityce narodowej . . . 135 Żywioł polski w Galicji Wschodniej . . . 146 Zadania polityki narodowej na kresach . . . 174 Co to jest naród? . . . 197 Część III POLSKA POLITYKA ZACHODNIA Środki obrony . . . 205 Germanizacja . . . 220 W sprawie polityki polskiej w zaborze pruskim . . . 232 Polityka polska w zaborze pruskim . . . 240 Podwójna polityka . . . 251 Polityka polska i trójprzymierze . . . 260 Polityka interesów ekonomicznych . . . 271 Część IV GEOPOLITYKA I NIEPODLEGŁOŚĆ Realizm polityczny i przyszła Polska . . . 287 Sprawa polska w polityce europejskiej . . . 297 Zaniedbana sprawa . . . 308 Kryzys państwowy w Rosji a decentralizacja . . . 319 Bałamuctwo polityczne . . . 334 Stosunek prawno-polityczny Królestwa Polskiego do Rosji . . . 343 Część V POLITYKA I PARTIA Program Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego . . . 377 Nasz patriotyzm i nasza taktyka . . . 395 Nasz demokratyzm . . . 410 Liga Narodowa . . . 441 Jan Ludwik Popławski (1854-1908) - Publicysta i działacz polityczny, jeden z twórców obozu narodowo-demokratycznego. Urodził się 17 stycznia 1854 r. w Bystrzejowicach koło Lublina. W czasie studiów na Uniwersytecie Warszawskim zaangażował się w działalność konspiracyjną, za co był przez władze rosyjskie kilkakrotnie aresztowany, a wreszcie zesłany w głąb Rosji (1878). Po kraju mógł powrócić w 1882 r. Zaangażował się w prace wydawanego przez Aleksandra Świętochowskiego pisma „Prawda”. Zrażony planowanym przez Świętochowskiego otwarciem na socjalistów, w 1886 r. założył pismo „Głos”. Związał się ze stworzoną przez Zygmunta Miłkowskiego Ligą Polską, pełniąc w Królestwie funkcję jej komisarza. W 1894 r. wziął udział w manifestacji z okazji setnej rocznicy powstania kościuszkowskiego, za co został aresztowany i na kilka miesięcy wtrącony do cytadeli. Wtedy też decyzją władz carskich został zamknięty „Głos”. Po zwolnieniu za kaucją – co nastąpiło po 13 miesiącach uwięzienia – Popławski przeniósł się do Lwowa. Podjął ożywioną współpracę z Romanem Dmowskim, mającą olbrzymie znaczenie dla rozwoju ruchu narodowego. Jego publicystyka wywarła bardzo duży wpływ na kształtowanie się ideowego oblicza endecji. Współredagował kluczowy dla rozwoju ideologii endeckiej „Przegląd Wszechpolski” i adresowane do ludu wiejskiego i miejskiego czasopismo polityczno-wychowawcze „Polak”, należał do twórców Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego. Po przenosinach do Warszawy w 1906 r., został redaktorem politycznym dziennika „Gazeta Polska”. Zmarł 12 marca 1908 r. w Warszawie. Najważniejsze artykuły polityczne Popławskiego ukazały się w 1910 r. w dwutomowej edycji pt. "Pisma polityczne", w tym też roku wydano jego "Szkice literackie i naukowe".  |
