Irving Babbitt (1865-1933), wykładowca Uniwersytetu Harvarda, twórca – wraz z Paulem Elmerem More’em – ruchu zwanego „nowym humanizmem", był jednym z najciekawszych amerykańskich myślicieli XX wieku. Jego najsłynniejsza książka Demokracja i przywództwo zajmuje istotne miejsce w kanonie myśli konserwatywnej. To imponująca rozmachem, inspirująca opowieść o głównych prądach politycznych Zachodu – ich źródłach, ewolucji oraz związkach z religią, kulturą i filozofią. Babbitt zestawia je również z tradycjami Wschodu. Ukazane przez niego niebezpieczne tendencje nowożytnej polityki, w tym demokratycznej, w wielu aspektach wciąż są aktualne, a nawet się nasiliły. Jego analiza wyposaża czytelników w instrumenty intelektualne przydatne do tego, aby te procesy zrozumieć i stawić im czoła.

„Ja, ogólnie mówiąc, skłaniam się ku stanowisku, iż żyjemy w świecie, który pod pewnymi istotnymi względami zbłądził w odniesieniu do pierwszych zasad; co byłoby jedynie innym sposobem powiedzenia, że żyjemy w świecie, który został zdradzony przez swoich przywódców. Od pojawienia się przywódców, którzy odzyskaliby – w jakiejś formie – prawdy życia wewnętrznego i odrzucili błędy naturalizmu, może zależeć przetrwanie zachodniej cywilizacji”.

„Przywódcy z przeszłości najczęściej okazywali się źli, gwałcąc zasady, jakie wyznawali, tymczasem kiedy Robespierre czy Lenin biorą się za stosowanie swoich zasad, to wówczas człowiek zainteresowany przetrwaniem cywilizacji ma powód, aby zadrżeć”.

„[…] trend ku „sprawiedliwości społecznej” prowadzi do tego, że \każdy będzie zajmował się sprawami kogoś innego. Zamieniliśmy bowiem sumienie, odczuwane jako cichy głos i stanowiące podstawę prawdziwej sprawiedliwości, na sumienie społeczne przemawiające przez megafon. […] Obecnie, jak ktoś stwierdził, żyjemy w wieku wtrącania się w nieswoje sprawy. Ponieważ wtrącanie to stanowi jedynie efekt trwającego zamieszania wokół ujęcia definicji sprawiedliwości, cynik mógłby sugerować, że jeszcze poprawniejszą definicją naszych czasów byłoby określenie ich mianem wieku poplątania”.

***
„Demokracja i przywództwo jest chyba najwnikliwszym politycznym dziełem, jakie kiedykolwiek stworzył Amerykanin”.
Russell Kirk, Konserwatywny umysł

„Lewicowi autorzy zaatakowali Irvinga Babbitta dość zadziwiającymi inwektywami, zważywszy, że kierowali je pod adresem oddanego kontemplacji profesora literatury porównawczej z Harvardu, zupełnie jak gdyby widzieli w nim swego najgroźniejszego przeciwnika”.
Russell Kirk, Konserwatywny umysł

***
Wstęp Paweł Armada
Przekład Piotr Musiewicz

978-83-64753-95-4, miękka oprawa, 432 strony

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury