 |
 
   
Russell Kirk
Źródła amerykańskiego porządku
Wielka opowieść o dziejach cywilizacji zachodniej, autorstwa klasyka dwudziestowiecznego konserwatyzmu. Jego poszukiwania źródeł amerykańskiego porządku wiodą go ku rozważaniu największych dylematów politycznych, duchowych i kulturowych, przez wieki będących osią gorących sporów ideowych i religijnych oraz przedmiotem walki politycznej. Lektura książki Kirka staje się szczególnie aktualna w czasie, gdy porządki zakorzenione w starych tradycjach i dziedzictwie myśli zachodniej, sięgających jeszcze starożytności, są ostro zwalczane i wielu krajach Zachodu chwieją się i są spychane skutecznie na margines.
„Zanim człowiek będzie w stanie tolerować siebie i innych, musi poznać porządek. Jeśli brak nam porządku w duszy i porządku w społeczeństwie, mieszkamy „w kraju pełnym ciemności, ziemi czarnej jak noc”, mówi Księga Hioba, „w cieniu chaosu i śmierci, gdzie świecą jedynie mroki”. [...] Podobnie jak w przypadku wielu innych pojęć, być może słowo „porządek” najłatwiej jest wyjaśnić, analizując jego przeciwieństwo – „brak porządku”. Życie pozbawione porządku to życie chaotyczne i żałosne. Jeśli społeczeństwo zostanie dotknięte wszechobecnym brakiem porządku, wielu jego członków zginie. A jeśli członkowie społeczeństwa pozbawieni są duchowego porządku, porządek zewnętrzny wspólnoty nie będzie mógł trwać. [...] Poszukiwanie źródeł porządku wiedzie nas do czterech miast: Jerozolimy, Aten, Rzymu i Londynu. Porządek, w którym żyją dziś Amerykanie w Waszyngtonie, Nowym Jorku, Chicago i Los Angeles, wywodzi się z doświadczeń tych czterech starych miast. Jeśli naszym duszom brak porządku, popadamy w nienormalność, stajemy się niezdolni do kontrolowania naszych odruchów. Jeśli porządku brak naszej wspólnocie, popadamy w anarchię, każdy staje się wrogiem każdego. Bowiem, jak w szesnastym wieku napisał Richard Hooker, „W społeczeństwie publicznym nie istnieje życie bez porządku, ponieważ jego brak rodzi dezorientację”. Ten zbawczy porządek jest wynikiem ponad trzech tysięcy lat ludzkich wysiłków”. Przekład: Renata Czekalska, Agnieszka Kuczkiewicz-Fraś ISBN 978-83-66112-87-2 Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego Russell Kirk (1918-1994) - „W raz z nadejściem lat pięćdziesiątych za sprawą dzieł m.in. Alberta J. Nocka, T. S. Eliota, Richarda Weavera czy Eliseo Vivasa krytyka libera-lizmu urosła do pokaźnych rozmiarów, jednak brakowało w niej punktu widzenia czy raczej postawy, która zjednoczyłaby ruch konserwatywny oraz nadała mu spójność i tożsamość. Wielkim, można by rzec nawet historycznym osiągnięciem wydanego w 1953 r. Konserwatywnego umysłu Russela Kirka było sformułowanie owej brakującej jednoczącej idei. Kirk nie tylko przedstawił przekonujące dowody na to, że konserwatyzm stanowi światopogląd zasługujący na szacunek i poważne potraktowanie przez intelektualistów, ale pokazał także, że stanowi on nieodłączny element amerykańskiej tradycji. Przesadą byłoby stwierdzenie, że powojenny ruch konserwatywny wziął swój początek od publikacji Kirka, ale faktem jest, że konserwatyzm zawdzięcza jej swoją definicję i, co ważniejsze, spójność, której zawsze mu brakowało". (Henry Regnery, Jak powstawał Konserwatywny umysł, [w:] Russell Kirk, Konserwatywny umysł. Od Burke'a do Eliota).  |
